Bánh cốm Hà Nội – thứ bánh gợi lên trong lòng những người con xa quê, những tâm hồn hoài cổ về nét văn hóa đẹp, thanh tao trong thưởng thức ẩm thực Hà Nội.
Tiết trời tháng Tám chuẩn bị vào Thu, cái thời tiết se se lạnh heo may đã phảng phất đâu đây mà có lẽ chỉ những người tinh tế mới cảm nhận được. Đây cũng là thời điểm sắp bước vào mùa cốm, bánh cốm Hà Nội. Những hạt lúa nếp thơm dưới bàn tay của “người thợ” làng Vòng, thợ Hàng Than,… đã làm ra những món quà bình dị, dân dã, tạo ấn tượng khó phai cho người thưởng thức như cốm làng Vòng, cốm Hàng Than, xôi cốm, chè cốm, chả cốm,… và đặc biệt hơn cả là món bánh cốm Hà Nội.
Bánh cốm Hà Nội
Xuất xứ bánh cốm Hà Nội
Nhắc đến đặc sản bánh cốm, người ta không thể không nhắc tới Hàng Than – “phố bánh cốm” Hà Nội, hay còn được nhắc đến với thương hiệu Bánh Cốm Hàng Than nổi tiếng. Từ lâu, bánh cốm ở đây đã trở thành một đặc sản nổi tiếng của Hà Nội, không thể thiếu trong các dịp cưới hỏi, giỗ chạp và là món quà được ưa chuộng của du khách. Khác với cốm làng Vòng chỉ có thể làm theo mùa vụ diễn ra trong thời gian rất ngắn, việc sản xuất bánh cốm ở đây diễn ra quanh năm.
Cách đây khoảng 200 năm, cụ Trần Thị Luân, người làng Yên Ninh, tổng Yên Thành, ngoại thành Hà Nội là người đã nghĩ ra cách làm bánh cốm đầu tiên. Từ trăn trở làm sao để những người Hà Nội khi đi xa, những người đến với Hà Nội lúc nào cũng có thể thưởng thức được hương vị cốm trong khi mùa cốm chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn.
Xuất xứ bánh cốm Hà Nội
Lúc đầu cách làm bánh của cụ cũng rất đơn giản, chỉ là xào cốm với đường kính rồi gói vào những chiếc lá chuối xanh để giữ bánh được lâu, bánh làm ra được bán dạo trên các con phố. Về sau thế hệ con cháu cụ tiếp tục sáng tạo thêm với việc cho thêm nhân bánh là đậu xanh. Từ đó đến nay, con cháu cụ tiếp tục giữ gìn phát huy bí truyền làm loại bánh ngon đặc sản này.
Quy trình làm bánh cốm Hà Nội
Để làm được chiếc bánh cốm ngon, sạch, an toàn thì cũng phải trải qua quy trình không kém công phu. Khâu đầu tiên và rất quan trọng là việc chọn cốm, nó khác với làm cốm Làng Vòng là sử dụng cốm non, cốm dùng làm bánh phải là dạng cốm già, nghĩa là lúa cắt ở thời điểm hạt đã chắc xanh, vì cốm non khi xào đường sẽ tan hết, không dùng làm vỏ bánh được. Việc rang, giã, sàng, sẩy được thực hiện cẩn thận, loại bỏ những hạt cốm không đạt chuẩn. Cốm làm xong được sấy khô, đựng vào chum vại, hoặc đóng gói thật kín cho khỏi ẩm. Đậu làm nhân cũng phải chọn những hạt mẩy đều, đem ngâm nước cho nở hết, bóc vỏ, đồ lên rồi giã nhuyễn, trộn lẫn với dừa, đường kính trắng.
Quy trình làm bánh cốm
Tiếp theo là khâu chế biến, đòi hỏi sự khéo léo của bàn tay người thợ. Khi đổ cốm vào nồi hay chảo, thường cứ 1 kg cốm đong khoảng 1,3 lít nước, trộn cho hạt cốm mềm, rồi pha tỷ lệ một đường/một cốm, đặt lên bếp đun và đảo đều tay, khi gần được thì thêm ít nước cất từ hoa bưởi, nhờ có tinh hoa bưởi mà bánh cốm có hương vị đặc biệt. Cái khéo là ở khâu đun cốm, nếu non thì bánh nhão, quá lửa thì bánh có mùi khét.
Hạt cốm được ướp rồi đem xào trên chảo nóng khoảng 2 giờ đồng hồ, đến khi những hạt nếp quyện lại và vẫn giữ được màu xanh. Trong cốm trộn một ít dừa và đường kính, ở giữa là nhân đỗ, sau đó bánh được gói bằng giấy nilông và bọc hộp giấy. Khi thưởng thức bánh có vị dịu ngọt từ ngoài và đậm dần vào trong nhân, có vị dẻo thơm của cốm và ngọt bùi của đỗ xanh.
Và thế, thức bánh cốm hà Nội ngon đã trở thành bánh làm quà của người đi xa, bánh cưới hỏi không thể thiếu trong mỗi dịp này.
Nội dung được tổng hợp bởi Những món ăn đặc sản miền Bắc
